Yaşar ATLI

Yaşar ATLI


Harflerin Dili-II

22 Mayıs 2018 - 00:10

Bir iğne ustasız, bir harf kâtipsiz olmaz. Hat sanatını konuşup hattatlartan bahsetmemek olmaz. Sanatları uğruna göz nuru döken hattatlar. Arif Nihat Asya'nın meşhur Na't'ında dediği gibi.
Ve Kur'an'ı göz nuruyla çoğaltsın
 Kayışzâde Osman'lar!
Tıpkı Süleymaniye'nin kubbe yazılarını yazarken gözlerinden olan Karahisarî gibi.
İşte Karahisarî'nin hikayesi:
Ahmet Şemsettin Karahisari;  Kanuni Sultan Süleyman dönemi hattatlarından olup az sayıda eseri günümüze ulaşmıştır. Kendi çocuğu olmadığı için Hasan Çelebi'yi evlatlık almıştır. Hat ekolu Hasan Çelebi ile devam etmiştir.
En önemli yapıtı Kanuni Sultan Süleyman'ın isteği üzerine yazmış olduğu ve halen Topkapı Müzesi'nde muhafaza edilen büyük ebattaki Kuran-ı Kerim'dir. Diğer eserleri arasında Piyale Paşa Camii yazıları ve Süleymaniye Camii kubbe yazıları bulunmaktadır. Şimdi sıkı durun.
1557 yılında Süleymaniye Külliyesi'nin açılış merasiminde Kanuni Sultan Süleyman Türk İslam mimarının gelmiş geçmiş en büyük ustalarından Mimar Sinan'a: ‘'Bu bina eylediğin Beytullah sıdk-u safa ve dua ile senin açman evladır'' sözleriyle Mimar Sinan'a açtırmak istemiş.  Sinan, Hünkâr'a 'Hünkârım Hattat Karahisarî bu caminin hatlarını yazarken gözlerini kaybetti, kör oldu. Onun için bu caminin açılış şerefini ona bahşedelim.' der. Bunun üzerine Süleymaniye Camii Şerifinin açılışı Hattat Karahisarî'ye yaptırılmış.
 Şu mısralar dahi Karahisarî'ye aittir.
'Ey hüsn-i hat ile feleğe baş yetiştiren
Bil kim vücudum ayağın altında hâktır
Ger erişse sana bu taze hutûtumuz
Onlara dil uzatma sakın zehr-nâktir
Her hattı başka başka bahrdir deniz gibi
Kim satr mevcü nokta ana dürr-i pâktir.'
Karahisarî yazılarını altına attığı imza da zikre değerdir. O imzaların biri şöyledir.
'Ketebe ezafüzzuafâ ve türabü akdamül'mesakîni velfukarâ Ahmedül' Karahisarî min tilmizi seyyid Esedüllahil Kirmani Rahmetullahi aleyh.'
Manası:
'Bu yazıyı miskinlerin ve fakirlerin ayağının tozu, Seyyid Esedullahi Kirmani'nin talabesi Ahmed Karahisarî âcizane ve naçizane yazmıştır.'
 Şeyh-i Sani Hattat Hafız Osman Efendi (v. 1698)
Hafız Osman Efendi, Osmanlı devri hat sanatının efsane isimlerinden biri belki de birincisidir. Osmanlı hat mektebinin kurucusu kabul edilen Şeyh Hamdullah'tan (v. 1520) sonra akla gelen ilk kişi Hattat Hafız Osman'dır. Şeyh Hamdullah'tan 150 sene sonra bu alanda büyük eserlere imza atmaya başlayan üstad Şeyh Hamdullah'ı geçmiş ve hakkıyla Şeyh-i sani olmuştur. Hafız Osman Efendi, bugün bile hat dünyasında en çok yazılan ve çok da rağbet edilen Hilye-i şerif yazma an'anesininin de gerçek kurucusudur.
Hafız Osman Efendi hakkında derli toplu bilgiler Müstakimzade Süleyman Sadeddin Efendi'nin Tuhfe-i Hattatîn adlı eserinde yer almaktadır. Müstakim-zade bu eserinde Hafız Osman Efendi'yi şöyle anlatmaktadır:
1106 senesinin sonlarında (1695) Sultan II. Mustafa'ya hat hocası oldu.
Sultan İkinci Mustafa'nın huzurunda hat dersi yayılan bir ihram üzerinde yapılırdı. Padişah her ne zaman yazı yazmak ve meşk etmek istese önce bir örneğini Hafız Osman'a yazdırır, daha sonra da kendisi yazardı. Hafız Osman yazarken Sultan II. Mustafa'nın onun hokkasını tutup ona olan hürmetinden:
- Bundan sonra bir daha Hafız Osman yetişmez deyince de Hazret cevaben:
- 'Sizin gibi hokka tutan padişahlar oldukça daha çok Hafız Osmanlar yetişir' demiştir.

Bu yazı 1143 defa okunmuştur.

YORUMLAR

  • 0 Yorum