Eski Gördes'te Ulaşım

         İlkokulu 1940’lı yılların sonları ile 50’li yılların başlarında Eski Gördes’te okudum. O yıllarda kasabamızın nüfusu 2000 falandı. Biz ‘Yeni Gördes’e çıkan ilk aileler içindeydik. İki Gördes arasında Belediyenin şehir otobüsü çalışırdı. Yine o yıllarda Akhisar’a otobüs yoktu. Ulaşım Borlu (Bugünkü Köprübaşı) ve Salihli ileydi.
         Sanıyorum 40 yılların sonu, 50’li yılların başlarında Halil Zeybek’in öncülüğünde Gördes’te 40 kişilik bir anonim şirket kurulmuş ve bu şirket yeni bir otobüs almıştı. Adı da “Velinimet”ti. Babam da, bu girişimin öncesinde Nazmi Çivi ve Hüseyin Ulcay’la ortaklaşa otobüs işletmeciliğine başlamıştı. Babamların iki otobüslerinden ilkinin adı “Üstün”, ikincisinin “Yurtseven”di. 40 kişilik ortaklık daha sonra bir otobüs daha alacak, onun adı da “Şükrannimet” olacaktı.
         Otobüsler Austin markaydı. İki işletme arasında büyük bir rekabet vardı. Otobüsler sabahları hemen aynı anda ‘Hayvan Pazarı’ndan Borlu ve Salihli’ye hareket ederler ve bizler, Gördesliler bu otobüslerin yarışını Hayvan Pazarı’ndan, okulun bahçesinden izlerdik. Üstün otobüsünün şoförü “Mercan Usta”, Yurtseven otobüsünün “Halil Güdük”tü. Mercan Usta bir keresinde, çıkışta, normal kilise yolundan gitmeyip otobüsü Hayvan Pazarı’ndan diklemesine köprüye indirmiş ve kendisinden önce hareket eden diğer otobüsün önüne geçmekle büyük alkış almıştı.
         Otobüsler sabahları soğukta çalışmaz, arabanın önündeki deliğe sokulan bir demir kolla pervane kayışı elle döndürülüp motor öyle çalıştırılırdı. Arabalar yolda sıcaktan su kaynatır ve motoru soğutmak için bir süre beklenirdi. Yolda lastik patlağında, lastik sökülür, iç lastik yamanır, el pompasıyla şişirilir, yola öyle devam edilirdi.
         O zamanlar petrol istasyonları yoktu. ‘Yeni Gördes’e çıkıldığında babam ve ortakları Hüseyin Ulcay ve Hüseyin Özkan ilk petrol istasyonunu kurdular. O zamanki benzin pompaları elle çalıştırılıyordu. Pompanın kolu elle çevrilerek yerin altındaki tanktan pompanın beşer litrelik iki cam şişesine benzin çekilir ve sonra bunlar otobüsün, kamyonun deposuna boşaltılırdı. Salihli yolu da sonradan sefer konulan Akhisar yolu da çok virajlı toprak yollardı. Yazın toz topraktan, kışın çamurdan geçilmezdi.
         En virajlı yolumuz 33 km.lik Borlu yoluydu. Beş on metrede bir sürekli döner dururdunuz. Yol, 1950’den önce, yol çavuşu ünvanlı Ali Rıza Çavuş’un denetiminde kazma kürekle, kol gücüyle açılmış, yapılmıştı. Yolun, Borlu’ya yaklaşıldığında 150–200 m.lik virajsız, düz bir bölümü vardı. Yol, tatlı bir virajdan sonra bir 100–150 m. daha düz giderdi. Buraya geldiğimizde başımı camdan dışarıya çıkarır, yolu izler, keyiften uçardım. Yıllar sonra geçtiğim Konya Ovası’nın ip çekmiş gibi 10 km. uzayan dümdüz yolları, çocukluğumdaki o 150 m.lik düz yolun uzunluğuna erişemedi hiçbir zaman. Şimdi bile sorsalar, virajsız, dümdüz, en uzun yolun Gördes-Borlu arasındaki o yol olduğunu söylerim.
         ‘Yeni Gördes’e çıkıldıktan sonra Akhisar’a da otobüs seferleri başladı. İlk zamanlar Akhisar’a günde bir otobüs gidiyordu. Sabah Gördes’ten çıkıp akşama dönüyordu. Biz Manisa’da okuyan öğrenciler, Bayramlarda Manisa’dan gelişimizde bazen otobüsü kaçırır ve Akhisar’da gecelerdik.
         Gördes-Akhisar otobüs seferlerinin hiç unutulmayacak yanı, gidişte ve dönüşte ‘Pekmezci’ ve ‘Sarıdede’ kahvelerindeki ‘Yağlı Ekmek’ ziyafetleridir. Bir dilim köy ekmeğinin üstüne bir parmak kalınlığında mis gibi kokan tereyağı ve yanında bir bardak çay… İstersen bir de ekstradan haşlanmış yumurta… 
            ‘Eski Gördes’te, ben ilkokul son sınıftayken Babam “Ford” marka yeni bir otomobil almıştı. O zaman Gördes’te başka otomobil var mıydı, bilmiyorum…