Gılgamış Destanı

Yazılı ilk destan olma özelliğine sahip olan Gılgamış Destanı yazılmış olduğu MÖ 3500’lü yıllarına ilişkin eserin yayınevi editörleri tarafından yazıldığı dönemdeki coğrafik ve kültürel incelemelere de yer verilmiştir.
            Yarı tanrı olan Gılgamış isimli kralın ülkesindeki zalim davranışlarını cezalandırmak üzere gönderilen Enkidu isimli karakter, bir süre sonra Gılgamış ile dost olmuş ve onunla bölgedeki 2 canavarı öldürmüştür. Akabinde, tanrılar tarafından öldürülen Enkidu’nun gidişi sonrası ölümsüz olma kaygısına düşen Gılgamış ise, bunu bir bitkiyi elde ederek bu emeline ulaşmak üzereyken, bitkiyi bir yılana kaptırmış ve eser sona ermiştir.
            Eserin genel olarak, betimlemeler üzerine kurulduğu ve yazıldığı dönemdeki insanlığın edebiyatı ile günümüz kıyaslandığında o zamanlar çok daha mitolojik unsurlara yer verildiği görülmektedir. Ancak diyaloglar kısmında insanların antik Yunan’da olduğu gibi daha destansı ifadeler ile kendini anlattığı bu eserde de görülmektedir.
            Barındırdığı birtakım mesajlar ile insanoğlunun o çağlardan beri ölümsüzlüğü keşfetmek için uğraş verdiği de destanın konusundan anlaşılmaktadır. Binlerce yıldır hala işlenmekte olan ölümsüzlük konusuna ise, eserde insanların ölümlü kaderinin değiştirilemeyeceğine ilişkin mesajlar ile son verilmiştir.
            Bununla birlikte, ölümsüzlüğün insanın sonsuza kadar fiziken yaşaması yerine zihinlerde ve insanların dimağlarında yer alabilmesi olarak yorumlanması ise, daha sonraki dönemlerde bazı aydınlar tarafından ifade edilmiştir. Gerçek ölümsüzlüğün sonsuza kadar fiziki bir varlık olarak bulunmak mı yoksa, insanların zihinlerinde binlerce yıl boyunca unutulmadan kalmak mı olduğuna ise, elbette bizler karar vermemiz gerekmektedir.
            Eserin girişinde editörler ve çevirmenler tarafından belirtilen bilgilendirmeler ve her tabletin başlangıcında o tabletin konusunun ifade edilmesi, birçok okuyucu için olay örgüsünün anlaşılmasını kolaylaştırabilecek mahiyettedir. Eser incelendiğinde, önemli olanın olay örgüsünden ziyade o döneme ilişkin gözlem ve araştırmalar olduğu da ifade edilmelidir.
            Sonuç olarak, eski yazıtları incelemek ve üzerine çalışmalar gerçekleştirmek isteyen araştırmacılar için iyi bir başlangıç olabilecek eser, diğer okuyucular için ise, tarihin bilinen en eski yazılı destanını daha iyi kavramak açısından önemli bir nitelik ihtiva etmektedir.
     Eserin niteliği itibariyle insanlık tarihinde incelenmesi gereken eserlerden olduğu göz önüne alınarak eski yazılı kaynakların incelenmesi aşamasında ilk okunması gereken destan olduğunu belirtmek gerekmektedir.
     Eserin detaylı alıntı ve 5 kriter üzerinden gerçekleştirilen detaylı değerlendirmesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Yaklaşık 200 yazıdan oluşan blog siteme inceleyebilirsiniz.
KIRMIZI ÇANTALI AVUKAT: https://www.kirmizicantaliavukat.net/post/yazmak-yorumlar-alintilar-ve-değerlendi-rmeler

Not: Yorumlara ilişkin bütün kısımlarda:
GILGAMIŞ DESTANI
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Baskı: 14. Baskı – Şubat 2021
Yukarıda bilgileri verilen eserden faydalanılmıştır.