Türklerin Tarihi

Türklerin Tarihi
Orta Asya’nın Bozkırlarından Avrupa’nın Kapılarına
(İlber Ortaylı, Kronik Kitap,2022 incelemesi)                                                                                
"Türklerin Tarihi: Orta Asya'nın Bozkırlarından Avrupa'nın Kapılarına" adlı kitap, Türk tarihinin en önemli dönemlerini kapsayan bir incelemedir. Kitap, Türklerin Orta Asya'dan Batı'ya olan göç hareketlerini, devlet kurma süreçlerini, dünya tarihindeki etkilerini ve kültür miraslarını ele almaktadır. Kitabın ismi her ne kadar Türklerin tarihi olsa da içeriğinde bütün toplumlardan bahsedilmiştir.
Yazar, Türk tarihi ile ilgili yüzlerce kaynak ve arkeolojik bulguyu derinlemesine incelemiş ve sade bir dil kullanarak okuyucuya aktarmıştır. İçeriğinde kendi yorumlarını ve görüşlerini ayrı bir baloncuk içerisinde belirtmiş ve kitaba farklı bir boyut kazandırmıştır. Diğer tarih kitaplarından ayıran önemli ve benim en beğendiğim tarafı ise soru cevap şeklinde ilerlemesidir. Kitap, okuyuculara Türk kültürü ve tarihinin kapsamlı bir genel görünüm sunar. Anlatım dili oldukça akıcı ve anlaşılır niteliktedir.
Türklerin; Çin, Rus, Arap gibi toplumların tarihinde de bulunduklarını ve eski toplumların birbirlerinin tarihini etkilediklerini anlatır. Büyük bir mirasa, güçlü bir yapılanmaya ve tarihi bir zenginliğe sahip olan milletin bu coğrafyaya ne zaman geldiği ve bu coğrafyaya ne zamandan beri ‘’Türkiye’’ dendiği tartışmalarının detaylarını açıklar.
Sayın Ortaylı, Türklerin 11. asırda ilk kez İtalyanlar tarafından Türk diye çağrılmasıyla tarih sahnesine çıktığını belirtiyor. Ayrıca Türklerin ömürlerinin çoğunlukla savaşlardan ibaret olduğunu ve bu nedenle sanata, eğitime (savaş eğitimleri hariç), kültüre zaman ayrılmadığını anlıyoruz.
Kitapta Türklerin İslamla nasıl tanıştığına da yer verilmiş. Türk kavimlerinin İslam camiasına giriş süreçleri günümüzde teferruatlı ve kesin olarak bilinmediği belirtiliyor. Anadolu’nun nasıl Türkleştiğine de yer verilen kitapta Türkiyeli ile Türk arasındaki fark gayet güzel ve anlaşılır bir dille açıklanmıştır.
Selçuklularda toplumsal dil, şehir hayatı, gündelik hayat gibi birçok konuya da değinilen kitapta en son Osmanlı’nın doğuşundan ve ahilikten bahsedilerek bitiriliyor.
*Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler Bölümü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi