Tütün Tarlaları

Çocukluğumun hatıralarında zihnime kazınan mekanlarından biri de tütün tarlalarıdır.  Bizim tütün tarlamız yoktu. Ancak komşularımızın ve akrabalarımızın çoğunun tütün tarlası vardı. Yaz ayları gelince tütün tarlalarına göçerler orada çiftçilik yaparlardı. Ben de ailemin izin verdiği zamanlarda bu tarlalara gider yatılı misafir olurdum. Elimden geldiğince o tarladaki işlere  yardım ederdim.
Çok meşakkatli bir tarımsal faaliyettir tütün yetiştirmek. Tütün acı olur, üzerinde çok zehir bulunur. En kuvvetli zehirler tütüne atılır. İnsanın eline geçer bu acılık. Kahvaltıda yediğin ekmeğe de siner bu acılık. Tütün çiftçiliği gerçekten çok zordu. Hele tütün kırım zamanı çok zor oluyordu. Gecenin yarısında uykunun en tatlı anında kalkılır, uykulu gözlerle tarlanın yolu tutulurdu. “Lüküs” adı verilen lambalarla ortam aydınlatılır ve tütün kırmaya başlanırdı. Ellerle tek tek kırılan tütün yaprakları büyük sepetlere yani küfelere dizilirdi. Bu küfelere Gördes de Köfün veya Köfe de denilirdi.  Şimdilerde bu küfeler folklorik, dekoratif veya nostaljik bir obje olarak kullanılıyor. Halbuki o zamanlar ellerden düşmezdi ve çok işe yarardı. Bu tütün kırma işlemi alt yapraklardan başlanarak yukarı doğru sırayla yapraklar bitkiden alınarak yapılırdı.  Gece boyunca kırılan tütünler sabahın serin saatlerinde tütün iğnesine dizilir. İğnelere dizilen tütünler büyük kargıların iplerine geçilirdi. Sonra yanlış hatırlamıyorsam  “Cerge” denilen seralarda tütünler kurutmaya bırakılırdı. Çünkü bu seralarda daha çabuk kurdu tütün yaprakları.
Ege bölgesinde bir dönem yaşayanların çoğunun yolu bu tütün tarlalarına düşmüştür.  Ve dedelerimizin ninelerimizin, hatta annelerimizin babalarımızın ömürleri bu tütün tarlalarında geçmiştir. Zor olduğu kadar bereketli bir kazanç sağlar tütüncülük. Tütünden kazanılan para ile düğünler yapılırdı, bazen ev parasının bir kısmı bazen traktör parasının yarısı kazanılırdı.  Ekonomi ona endeksliydi adeta. Baş fiyat belirleme zamanı çok heyecanlı geçer, kışın en soğuk günlerinde bazen kar yağarken gece geç saatlerde Gördes’te tütünlere baş fiyatlar verilirdi. Tüccarların ofisleri olur, oralarda  hararetli sohbetler icra edilirdi.  Neydi o günler neydi? 
Geçen haftalarda Gördes’e gelirken yol kenarında tütün tarlasındaki vatandaşlarımızı görünce bir anda çocukluğumun Gördes’indeki tütün tarlaları hatırıma geldi. Aslında bu tarlalarda hepimizin hikayesi yazılmıştır. Ve herkesin eline bir gün tütünün acı yaprağı değmiştir.