Manisa Yazma Eser Kütüphanesi

            Zamanının ruhunu, bakışını, dilini, duygularını, kültür ve medeniyet unsurlarını yaşadığımız çağa taşıyan eserlerin insanda bıraktığı tesir, ruh ve düşünce dünyamıza yaptığı etki kelimelerle zor ifade edilir.
            Onlar yaşanan tarihin şahitleri, içinde çok kıymetli bilgilerin, hayata dair farklı  bakış açılarının serdedildiği fevkalâde büyük bir hazine, geleceğin planlanmasına yardımcı olacak harika birer rehber niteliğindeler.
            Eski Bağkur binasına bakan iki katlı tarihî yapı, yeni hüviyetine kavuşmadan evvel dikkatimi çeker, beton blokların arasına sıkışmış ama ayakta kalmayı başarmış, her tarafı sımsıkı örtülü, eski günleri tekrar yaşamak için kendini dış dünyaya kapatmış mütevazı eseri her görüşümde büyük bir hayranlıkla seyreder, dikkat kesilir, içindekilerle beraber geçirdiği zamanı hayal ederdim. Şimdilerde hayaline kavuşmanın, içinde barındırdığı eserlerle geçmişi günümüze taşımanın mutluluğunu yaşayan Hıdıroğlu Konağı’ndan, Manisa Yazma Eser Kütüphanesinden bahsediyorum. Tekrar hayat bulmuş hali görülmeye değer...
            Uzun süredir gitmeyi, ziyaret etmeyi düşündüğüm, pek çok haberini okuduğum, bize ve araştırmacılara kucağını açmış, içinde barındırdığı zengin kültür hazineleriyle kendine yakışır tarihî  bir konakta bizi bekleyen kütüphanemize, 2 Eylül 2025 Salı günü telefon ederek ziyaret edip edemeyeceğimi sordum. Olumlu cevap alınca da içindekilerle beraber son halini görmek için  kütüphaneye gittim.
            Binanın sol tarafındaki girişten 8-10 basamaklı merdiveni çıkınca, size maziyi açan kapı ve güleç yüzlü güvenlik görevlisi karşılıyor. Daha sonra diğer görevlilerle konuşuyoruz. Hangi dilde eserler (Arapça, Farsça, Osmanlıca) üzerinde çalışacağım sorulunca, yazma eserlerle ilgili  araştırma ve inceleme için gelmediğimi, kütüphanemizi gezmek ve görmek istediğimi belirtiyorum. Memnuniyetle kabul ediyorlar.
            Ahşap ile tarihî kıymetlerin buluşması, orijinal sayfaların nakledildiği papiruslar, duvarlara yerleştirilen nadide levhalar, bilgelerin açılıp okunmak için sıra bekleyen yan yana dizilmiş kitapları, yeni nesil okusun diye zamanımız alfabesiyle yapılan tıpkıbasımlar, cilt, ebru, tezhip, hat ve minyatür sanatlarının çok güzel örnekleri hoş bir iklime, asırlar öncesinin kültür ve medeniyet alemine götürüp misafir ediyor beni.
            Kurum müdürü Şahin Gezgin’in odasında sohbet ediyoruz. Aslen Balıkesirli olan Gezgin, eğitim hayatının önemli kısmını Akhisar’da tamamlayıp,  Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümünden mezun olmuş. Farklı yerlerdeki görevlerinden sonra  2012 yılında  Balıkesir Mutasarrıf Ömer Ali Bey Yazma Eser Kütüphanesinin kurucu müdürlüğünü ve müdürlüğünü yapmış. 2022 yılı başında ise Manisa Yazma Eser Kütüphanesine yönetici olarak atanmış.
            2010 yılında çıkarılan 6093 sayılı kanunla kurulan Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığına bağlı 14 ilde kurulan Yazma Eser Kütüphanelerinde,  il ve ilçe kütüphanelerindeki Arap alfabeli el yazması ve matbu eserler toplanıyor. 2013 yılında açılan Manisa Yazma Eser Kütüphanesi eser sayısı bakımında ülkemizin ikinci büyük kütüphanesi.
Kütüphanenin Misyonu
            Kütüphanemiz misyonunu şöyle açıklıyor: “Modern kütüphanecilik ilkeleri doğrultusunda, atalarımızdan günümüze miras kalan kültürel zenginliklerimizden olan yazma eserleri ve harf inkılâbı öncesi neşredilen matbu eserleri korumak, konservasyon (muhafaza etme) ve restorasyonlarını da yaptırarak, tasnif ederek bilim dünyasının hizmetine sunma, bunun yanında görev alanımıza giren konular ile hat, tezhip, ebru, ciltçilik gibi Türk el sanatlarıyla ilgili sertifikalı ve sertifikasız eğitim programları düzenleme, bu sanatların yaşatılmasına, yaygınlaştırılmasına, desteklenmesine ve tanıtılmasına yönelik faaliyetleri yürütmek.”
Kütüphanede Yer Alan Eserlere Dair Bilgiler
            Yazma eserler uzun yıllar ilimizdeki çeşitli kütüphanelerde (Fatih Kütüphanesi, Hatuniye Cami Kütüphanesi,  Sultan Cami Kütüphanesi,  Hafsa Sultan Darüşifâsına ait kütüphane, Muradiye Cami Kütüphanesi,  Çeşnigîr Kütüphanesi,  Nişancı Paşa Kütüphanesi...) insanlarımızın istifadesine sunulmuş. Son olarak halk arasında Kitapsaray olarak bilinen İl Halk Kütüphanemizin bir bölümünde muhafaza edilmiş.  Hıdıroğlu Konağı’nda yapılan düzenlemeden sonra eserler buraya taşınmış.
•          Kütüphanede yer alan toplam 18.663 eserin; 8.562 tanesi el yazması, 10.101 tanesi de matbu eserlerden oluşuyor.
•          Hicrî 628, Miladî 1128 tarihli Ömer b. Nesefi Semerkandi’nin Kur’an-ı Kerim Tefsiri kütüphane koleksiyonunun en eski eseri. Bugün itibarıyla 897 yıllık.
•          Bir başka mühim eser, Hicrî 548, Miladî 1153 tarihli  İbn-i Sina’nın el Kanun Fit Tıp isimli kitabı.
•          Kanuni’nin annesi Hafsa Sultan’ın İstanbul’dan Manisa’ya gelirken getirdiği, üzerinde mührü bulunan, Bakara Sûresi’nin yirmi ayetinin yer aldığı eser de kıymetli emanetlerden.
•          Yazma eserler; nem ve sıcaklık ayarlı ortamlarda, zararlı böceklere ve yangına karşı koruma tedbirlerinin alındığı,  kamera ve alarm sistemlerinin bulunduğu depolarda korunuyor. Ayrıca güvenlik görevlisi haftanın yedi günü 24 saat görev başında.
•          Eserler, kurulan sistemle büyük bir titizlik içinde dijital ortama aktarılıyor.
•          İnceleme ve araştırma yapacak kişiler için güzel bir çalışma odası düzenlenmiş, her türlü iletişim imkânı (bilgisayar, internet) var.
•          Bazı eserlerin tıpkıbasımları yapılmış. Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı tarafından basılan eserler de satılıyor. Arzu ederseniz, www.esatis.yek.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
•          Eski eserler bağış ve satın alma yoluyla kütüphaneye kazandırılıyor.
•          Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı, çok farklı dillerde (Arapça, Farsça, Osmanlıca, Osmanlıca Türkçesi, Çağatay Türkçesi, Karahanlı Türkçesi, Oğuz Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, İngilizce...) e-kitap  (ekitap.yek.gov.tr) yoluyla hizmet veriyor.
•          Yedi gün 24 saat, www.yazmalar.gov.tr adresinden arzu edilen eser manisa@yek.gov.tr posta hesabından talep edilebiliyor.
Kütüphanede;  müdürün dışında bir kütüphaneci ve bilgisayar işletmeni, dört güvenlik görevlisi ile bir temizlik personeli görev yapıyor.
            Hepimiz için çok kıymetli bir kaynak olan Manisa Yazma Eser Kütüphanesi, özellikle üniversite öğrencileri ve akademisyenlerimiz için bulunmaz bir hazine. Şahin beyden, inceleme ve araştırma için farklı il ve üniversitelerden gelen araştırmacıları duyunca sevindim. O da, merak edip ilgi  duyan, alanlarında derinleşmek isteyen üniversite öğrencilerine kapılarının açık olduğunu, hatta bir süre burada eğitip bilgi ve beceri konusunda yardımcı olabileceklerini söyledi.
            Akademiyamızın kıymetli mensupları, üniversitede eğitim gören gençlerimiz; Arapça, Farsça, Osmanlıca dillerinde yazılan, gün ışığına çıkmayı ve bizimle buluşmayı bekleyen çok önemli eserlerle  bizim aramızda köprü olacaklar.
            Kütüphanemiz, ilimizdeki MCBÜ’nün ilgili bölümlerinde okuyanlar ve hocalarımız için ulaşılması kolay bir kaynak.
            Ziyaretimde, kurum müdürü Şahin Gergin’i tanımaktan, sohbetinde bulunmaktan, verdiği bilgilerden faydalanmaktan mutlu oldum. Kütüphanenin bölümlerini gezdirerek mevcut eserler ve özellikleriyle ilgili bilgi veren, yapılan çalışmalar hakkında açıklamalar yapan Yurdanur Kaya hanıma çok teşekkür ederim.
            Varsa, çevremizdeki yazma eserleri kütüphanemize kazandırmak, bağışlamak, bu güzel kurumu çevremize tanıtmak, Manisa Yazma Eser Kütüphanesinden haberdar etmek, basılan eserlerden satın alıp hediye ederek katkıda bulunmak bize düşüyor.
            Fakat önce sizin gidip görmenizi, çağlardan süzülüp gelen kültür ve medeniyet kokumuzu hissetmenizi, düşünce dünyamızı hayal etmenizi, zevk ve estetiğimizle gurur duymanızı arzu ederim...
Kaynaklar:
1) https://www.turkiyenintarihieserleri.com/?oku=3657
2) https://www.kanal45.com/genel/gecmisin-izleri-yazmalarda-sakli-h57005.html
3) Manisa Yazma Eser Kütüphanesi, Sakarya Mahallesi,1103. Sokak, No: 4 Şehzadeler/Manisa
Tlf.:  0 236 2311110