MCBÜ'nün Aşı Araştırması Yayınlandı
CoronaVac aşısının güvenlik ve koruyuculuğunun izlenmesi konusundaki bilimsel araştırmanın ilk etabı tamamlandı.
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı, Tıbbi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyeleri tarafından yönetilen “Sağlık çalışanlarında inaktive COVID-19 aşılanması sonrasında antikor yanıtı ve etkinlik takibi” isimli CoronaVac aşısının güvenlik ve koruyuculuğunun izlenmesi konusundaki bilimsel araştırmanın ilk etabı tamamlandı.
Çalışmada; Dr. Öğr. Gör Şebnem Şenol, Prof. Dr. Erhan Eser, Prof. Dr. Sinem Akçalı, Prof. Dr. Beyhan C. Özyurt, Prof. Dr. Pınar E. Dündar, Prof. Dr. Talat Ecemiş, Dr. Öğr. Gör Deniz Özer, Dr. Merve Gezginci, Dr. Gülizar Deniz, Dr. Yunus Özkaya ve Ferya Karadağ MPH yer aldı.
İlk etapta CoronaVac aşısının birinci doz uygulaması sonrası ilk 7 günlük sürede katılımcılar yan etkiler açısından sorgulanarak 1800’ e yakın aşılanan sağlık personelinin 791’ inden geri bildirim alındı.
Aşı sonrası görülen bölgesel (aşının yapıldığı yer) ve genel (tüm vücutta görülebilen) yan etkiler olmak üzere tablolarla açıklandı. Tablo bilgileri şöyle özetlenebilir:
-Katılımcıların yaş dağılım aralığı 19-65, yaş ortalaması 34.4’ tür. Yan etki görülenlerin %61.9’ u kadın, %38.1’ i erkektir.
-Aşı uygulaması sonrasında katılımcıların %27,3’ ünde hafif bölgesel ya da genel yan etki bildirilmiştir. Ancak bu yan etkiler nedeniyle katılımcıların sadece %1.5’ i bir sağlık kuruluşuna ayaktan baş vurmuşlar, tümü taburcu edilmişlerdir. Geri bildirimde bulunanlarda hiçbir ciddi yan etki görülmemiştir. Yan etkiler nedeniyle sağlık kurumuna en sık başvuru 19-29.9 yaş grubunda (%0,9) olmuştur. Genel yan etki nedeniyle sağlık kurumuna başvuru oranı kadınlarda %1,0, erkeklerde %0.3 olmuştur.
-En sık görülen aşı bölgesine sınırlı yan etki %18,0 ile aşı bölgesinde ağrıdır; bunu %1,8 ile kolda kas güçsüzlüğü izlemektedir. Bölgesel yan etkilerin yarısından fazlası ilk iki saatte; %80’ i ilk 6 saatte gözlenmiştir.
-En sık görülen genel (tüm vücudu etkileyen) yan etki ise %11,9 ile baş ağrısıdır; bunu %9,5 ile kas-eklem ağrısı, % 3.7 ile boğaz ağrısı izlemektedir. Genel yan etkilerin dörtte biri ilk iki saatte; %55’ i ilk 6 saatte; %87’ si ise 24 saatte gözlenmiştir.
A- Herhangi Bir Yan Etki:
Tablo 1a- COVID-19 Aşısı Sonrası Bölgesel ve/veya Genel Herhangi Bir Yan Etki Sıklığının Cinsiyete Göre Dağılımı
| Cinsiyet | Yan etki | Sayı | % |
| Erkek (n=302) | Yan etki VAR | 42 | 14.0 |
| Yan etki YOK | 260 | 86.0 | |
| Kadın (n=489) | Yan etki VAR | 174 | 35.7 |
| Yan etki YOK | 315 | 64.3 | |
| Toplam (n=791) | Yan etki VAR | 216 | 27.3 |
| Yan etki YOK | 575 | 72.3 | |
| Toplam | 791 | 100.0 |
Tablo 1b- COVID-19 Aşısı Sonrası Bölgesel ve/veya Genel Herhangi Bir Yan Etki Sıklığının Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
| Yaş* | Yan etki | Sayı | % |
| 19.0- 29.9 (n=214) | Yan etki VAR | 70 | 20.0 |
| Yan etki YOK | 144 | 80.0 | |
| 30.0- 34.9 (n=137) | Yan etki VAR | 40 | 32.7 |
| Yan etki YOK | 97 | 67.3 | |
| 35.0- 39.9 (n=116) | Yan etki VAR | 33 | 29.2 |
| Yan etki YOK | 83 | 70.8 | |
| 40+ (n=319) | Yan etki VAR | 72 | 28.4 |
| Yan etki YOK | 247 | 71.6 |
Tablo 2- Aşının Algılanan Yan Etkisi Nedeniyle Bir Sağlık Kurumuna Başvurma Sıklığı
| Sayı | %* | |
| Bölgesel yan etki nedeniyle | 6 | 0.8 |
| Genel yan etki nedeniyle | 8 | 1.0 |
| Bölgesel ve/veya genel yan etki nedeniyle | 12 | 1.5 |
B- Bölgesel Yan Etkiler
Tablo 3- Bölgesel (Aşı Uygulanan Bölgede) İstenmeyen Yan Etki (en sık görülen etkiler)
| Bölgesel yan etki | Sayı | %* |
| Ağrı (aşı bölgesinde) | 142 | 18.0 |
| Kas güçsüzlüğü (aşı uygulanan kolda) | 38 | 1.8 |
| Şişlik (aşı bölgesinde) | 10 | 1.3 |
| Kızarıklık (aşı bölgesinde) | 6 | 0.8 |
| Kaşıntı (aşı bölgesinde) | 5 | 0.6 |
| En az bir bölgesel yan etki | 157 | 19.8 |
Tablo 4- Bölgesel Yan Etki Görülme Süresi
| İlk… | Sayı | % |
| 1-2 saat | 40 | 51.9 |
| 3-6 saat | 21 | 27.3 |
| 7-12 saat | 9 | 11.7 |
| 13-24 saat | 7 | 9.1 |
| Toplam | 77 | 100.0 |
C- Genel (genel olarak bütün vücudu etkileyen) Yan Etkiler
Tablo 5- Genel (genel olarak bütün vücudu etkileyen) istenmeyen yan etki (en sık görülen etkiler)
| Sayı | %* | |
| Baş ağrısı | 94 | 11.9 |
| Kas-Eklem ağrısı | 75 | 9.5 |
| Bağaz ağrısı | 29 | 3.7 |
| Üşüme-titreme | 25 | 3.2 |
| Baş dönmesi | 19 | 2.4 |
| Bulantı-Kusma | 18 | 2.3 |
| Tad ve koku almada değişiklikler | 10 | 1.2 |
| İshal | 9 | 1.1 |
| Öksürük | 13 | 1.6 |
| Aşı bölgesi dışında kaşıntı/ kaşıntılı döküntü-kızarıklık | 7 | 0.9 |
| Kan basıncının yükselmesi | 7 | 0.9 |
| Kan basıncının düşmesi | 6 | 0.8 |
| Nefes darlığı | 3 | 0.4 |
| Ağız çevresi veya yüzde ödem | 3 | 0.4 |
| En az bir Genel yan etki | 174 | 22.0 |
Tablo 6- Genel Yen Etki Görülme Süresi
| İlk… | Sayı | % |
| 1-2 saat | 65 | 25.3 |
| 3-6 saat | 77 | 30.0 |
| 7-12 saat | 39 | 15.1 |
| 13-24 saat | 43 | 16.7 |
| 25-48 saat | 22 | 8.6 |
| 49 saat ve üstü | 11 | 4.3 |
| Toplam | 257 | 100.0 |