Dr.Jekyll İle Bay Hyde Üzerine
Robert Louis Stevenson tarafından kaleme alınan eserde, avukat Utterson isimli ana karakter ile Henry Jekyll’in sıradışı serüveni konu edilmektedir.
Ana karakter her ne kadar eserde olayları doğrudan anlatsa da, Henry Jekyll ve Bay Hyde, eserde verilmek istenen gerçek mesajı paylaşan iki ayrı ana karakter olarak telakki edilebilir. Eserin sonunda da ortaya çıktığı üzere, esasında insanın iyi ve kötü yanı iki ayrı vücut olarak okuyucuya ifade edilerek, bir taraf kısa ve kötücül tarafıyla herkesi kendisinden tiksindiren Bay Hyde’dır. Diğeri ise, saygın bir doktor olan Henry Jekyll olup, hayatı boyunca iyilikleri herkesin sevgisini kazanmıştır. Jekyll, insanın iyi ve kötü yanının ayrı bir vücut bulması için yaptığı çalışmada başarıya ulaşsa da, bir süre sonra hakimiyeti kötü tarafına kaptırdığı için eski haline dönmek için oldukça fazla çaba sarf etmeye çalışmıştır.
Bay Hyde olduğunda kendisini istemsiz şekilde kötülük yaparken bulduğu için çok sevilen doktor arkadaşını ondan yardım istemek için gittiğinde öldürmüş ve daha sonra ortadan kaybolmak için uzun süre Henry Jekyll olarak inzivaya çekilmiştir. Ancak, bu değişimleri eskisine nazaran istem dışı olmaya başladığından, sabahları uyandığında tekrar Bay Hyde olduğunu gören ve düzelmesini imkansız olarak gören ana karakter bir süre sonra hayatına son verdiğini mektupla en yakın arkadaşı Utterson’a bırakmıştır.
Eserin başlangıcında Utterson’un arkadaşına Bay Hyde’ı neden mirasçı olarak gösterdiğini ve kendisini zorlayıp zorlamadığını ağzından almaya çalışmasına karşın, Jekyll arkadaşına “inan, bana zarar verebilecek durumda değil” demiş ise de, intihar etmeden bu düşüncesini değiştirerek bütün malvarlığını avukat arkadaşına bırakmıştır.
Eser, görüleceği üzere, fantastik bir roman türü olarak gözükse de, sembolizm anlatımını sıkça kullanarak insanın içindeki iyi ve kötüyü okuyucuya daha somut gösterebilmiştir. Dolayısıyla, insanın içindeki daima devam eden iyi ile kötünün savaşına dair kesinlikle önemli kesitler içermekte olup, eserin internet sitemdeki alıntılar kısmındaki ifadelerinin okumanızı tavsiye ederim.
Sonuç olarak eser, her yaştan insanın ilgisini çekebilecek sıra dışı olay örgüsü ile okunmayı hak eden modern klasikler arasında sayılabilir.
Eserden kalan en akılda kalıcı alıntı olarak ““Birinin canı burnuna gelmişse ona fazla soru sormayacaksın.” seçilebilir.
Eserin diğer alıntılarına ve 5 kriter üzerinden gerçekleştirilen detaylı değerlendirmesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Ayrıca 200’den fazla yazıdan oluşan blog sitemi inceleyebilirsiniz. ( https://www.kirmizicantaliavukat.net/post/dr-jekyll-i-le-bay-hyde-robert-loui-s-stevenson )
(*) : Köşe Yazımda bahsedilmiş olan hususlara ilişkin kısımlar:
DR. JEKYLL İLE BAY HYDE
Yazar: Robert Louis Stevenson
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Baskı: 18. Baskı – Temmuz 2023
kitaptan esinlenilerek düzenlenmiştir.